هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
فرض اصلی انیاگرام این است که نُه ساختار شخصیتی اصلی در طبیعت انسان وجود دارد (نُه دیدگاه، نُه سیستم ارزشی، نُه مسیرِ بودن در دنیا، نُه تیپ شخصیتی یا انیا – تیپ). یکی از مهمترین نکاتی که انیاگرام را از سایر روشهای شناخت تیپ شخصیتی متمایز میکند، این است که آن یک سیستم پویا است. یعنی تیپهای شخصیتی انیاگرام ایستا و ساکن نیستند و از مسیرهای ویژه (چنانچه در دایرهی نماد انیاگرام نشان داده شده است.) با هم ارتباط دارند. تیپ های انیاگرام به سه گروه سه تایی تقسیم میشوند، هر گروه یکی از سهگانههای انیاگرام (تریادها) را تشکیل میدهند و به یک مرکز یا عملکرد هوش انسان منتسب هستند:
سه گانهها برای کار تحول آفرین، موضوع مهمی هستند زیرا مشخص میکنند که عدم تعادل اصلی ما کجاست. این نظریه به سه مؤلفهی اساسی روان انسان (غریزه، احساس و تفکر) اشاره دارد که بر اساس آن، سه کارکرد با «مراکز» ظریف بدن انسان مرتبط هستند و تثبیت شخصیت، عمدتاً به یکی از این مراکز مرتبط است. شایان ذکر است که علم پزشکی مدرن نیز مغز انسان را به سه بخش اساسی تقسیم میکند: مغز ریشه یا مغز غریزی، سیستم لیمبیک یا مغز هیجانی و قشر مغز یا بخش متفکر آن. برخی از آموزگاران اِنیاگرام نیز بر همین اساس از سه مرکز سر، قلب و گات یا مراکز تفکر، احساس و انجام یاد میکنند.
هر یک از این سهگانهها طیفی از ظرفیتها و عملکردهای ما را نشان میدهد که مسدود یا مخدوش شده است. سپس شخصیت، سعی میکند شکافهای مسدود شده را پر کند، هر تیپ شخصیتی به روش خود این کار را انجام میدهد و تفاوت در شخصیتها نیز از همینجا ناشی میشود. به طرز متناقضی، اگر تیپ کسی در سه گانۀ احساس باشد، این بدان معنا نیست که آنها احساسات بیشتری نسبت به سایر افراد دارند. به طور مشابه، اگر کسی در سه گانۀ تفکر باشد، این بدان معنا نیست که او از دیگران باهوش تر است. در واقع، در هر سه گانه، کارکرد مورد نظر (غریزه، احساس، یا تفکر) عملکردی است که ایگو به شدت پیرامون آن شکل گرفته است، و بنابراین جزئی از روان است که کمترین توانایی را دارد آزادانه عمل کند.
دلمشغولی: عشق به خود ِ کاذب
مشکل دارند با: هویت و خصومت
جستجو میکنند: توجه
احساس نهفته و زیربنایی: شرم
تیپهای احساسی: ۲ – ۳ – ۴
دلمشغولی: کنترل محیط پیرامون
مشکل دارند با: پرخاشگری
جستجو میکنند: استقلال
احساس نهفته و زیربنایی: خشم
تیپهای غریزی: ۸ – ۹ – ۱
دلمشغولی: استراتژیها و باورها
مشکل دارند با: عدم امنیت و اضطراب
جستجو میکنند: امنیت
احساس نهفته و زیربنایی: ترس
تیپهای فکری: ۵ – ۶ – ۷
تیپهای احساسی: ۲ – ۳ – ۴
آنان دغدغهی خودانگاره (وابستگی به خود کاذب یا شخصیت فرضی) دارند و بر این باورند که داستانهای مربوط به خودشان و کیفیات مفروض آنان هویت واقعی آنهاست. این تیپها در زیر دفاع ایگوی خود، شرم زیادی را به همراه دارند.
بیشتر را اینجا گوش کنید
تیپهای غریزی: ۸ – ۹ – ۱
با حفظ مقاومت در برابر واقعیت (ایجاد مرزهایی برای خود که بر اساس تنشهای فیزیکی است) سروکار دارند. این افراد معمولاً با پرخاشگری و واپسرانی مشکل دارند. آنها در زیر دفاع ایگوی خود، خشم زیادی را حمل میکنند.
بیشتر را اینجا گوش کنید
تیپهای فکری: ۵ – ۶ – ۷
آنها دغدغهی اضطراب (تجربهی کمبود حمایت و راهنمایی) دارند و رفتارهایی را انجام میدهند که معتقد هستند ایمنی و امنیتشان را افزایش میدهد. این تیپها در زیر دفاع ایگوی خود، ترس زیادی را به همراه دارند.
بیشتر را اینجا گوش کنید
علاوه بر سه تریاد غریزی، احساسی و فکری، گروهبندی سهتایی دیگری از تیپها وجود دارد، گروههای هورنایی، که به افتخار کارن هورنای، روانپزشکی که کار فروید را با شناسایی سه روش اساسی که افراد در تلاش برای حل تعارضات درونی هستند، توسعه داد، نامگذاری کردیم. همچنین میتوان گفت که گروههای هورنایی «سبک اجتماعی» هر تیپ را نشان میدهند: سبک جسور، سبک دوریگزین (اجتنابگر) و سبک مطیع (فرمانبردار سوپرایگو، یعنی «وظیفهگرا»). همهی 9 تیپ در این سه سبک اصلی قرار میگیرند.
حرکت: علیه مردم
مشکل دارند با: پردازش احساسات
جستجو میکنند: مرکزیت جمع را
تیپهای جسور: 3 – 7 – 8
حرکت: خلاف جهت مردم
مشکل دارند با: ناخودآگاه خود
جستجو میکنند: درگیر نشدن با دنیا را
تیپهای دوریگزین: 9 – 4 – 5
حرکت: به سوی مردم
مشکل دارند با: مسئولیتهای دیگران
جستجو میکنند: منبع قدرت را
تیپهای فرمانبردار: 6 – 1 – 2
تیپهای جسور، ایگومحور و ایگوگستر هستند. آنها با ایجاد، تقویت یا متورم کردن ایگوی خود به استرس یا مشکل پاسخ میدهند. آنها در رویارویی با مشکلات به جای عقب نشینی، کنار کشیدن یا حمایت از دیگران، ایگوی خود را گسترش میدهند. برای آنان «من چیزی هستم که اینجا مهم است.». جسورها بهطور اتوماتیک احساس میکنند که هر چیزی که معنیدار است در ارتباط با آنهاست.
بیشتر را اینجا گوش کنید
درک این نکته مهم است که تیپهای مطیع و فرمانبردار لزوماً مطیع افراد دیگر نیستند. با این حال، آنها بهشدت فرمانبردار خواستههای سوپرایگوهای خود هستند. این سه تیپ سعی میکنند قوانین، اصول و دستورات درونیشدهای را که از کودکی آموختهاند، اطاعت کنند. وقتی وارد اتاقی میشود، حس اتوماتیک او از خود، «بهتر» بودن از دیگران است، اگرچه نحوۀ بیان آن معمولاً ظریف است.
بیشتر را اینجا گوش کنید
این تیپها با دور شدن از درگیری کامل با دنیا و وارد شدن به یک «فضای درونی» در تخیل خود به استرس پاسخ میدهند. این تیپها با ماندن در جسم خود و خارج شدن از تخیلات و وارد شدن به اقدام مشکل دارند. حس از خود اتوماتیک که با ورود آنها به اتاق ایجاد میشود میتواند به این صورت باشد: «من مثل افراد دیگر و مناسب اینجا نیستم». بهخصوص اگر حس تعهد اجتماعی آنها ضعیف باشد .
بیشتر را اینجا گوش کنید
گروههای هارمونیک برای کارهای تحولآفرین مفید هستند زیرا نشان میدهند که چگونه هر فرد، وقتی آنچه را که میخواهد به دست نمیآورد، با این قضیه کنار میآید. بنابراین نوعی شیوهی اساسی را که شخصیت ما از آن در برابر فقدان و نا امیدی دفاع میکند، آشکار میسازند. این تریاد، سومین شیوهی مهم برای گروهبندی 9 تیپ شخصیتی میباشد که به عنوان “تریاد هارمونیک” از آن نام میبرند. تیپهای زیرمجموعه هر دسته از این تریاد با وجود آن که هیچ خط درون دایرهای یا همسایگی (بال)، نسبت به یکدیگر ندارند اما به دلیل شباهتهای بنیادین بسیار، ممکن است با یکدیگر اشتباه گرفته شوند. گروههای هارمونیک به ما میگویند که اگر تیپ مورد نظر، نیاز غالب خود را برآورده نکند، چه نگرشی اتخاذ میکند. به عبارت دیگر گروههای هارمونیک به ما یاد میدهند که چگونه با تعارض و دشواری، کنار میآییم.
تاکید بر: کارآمدی و تخصص
مدیریت: احساسات خود
در ارتباط با: سیستمها
تیپ های احساسی: 5 – 3 – 1
تاکید بر: مثبتهای خودشان
اجتناب از: مشکلات خودشان
مشکل با: نیازهای خودشان
تیپ های غریزی: 2 – 9 – 7
در جستجوی: راه نجات
ترس از: رها شدن
برخورد با دیگران: محدود
تیپ های فکری: 6 – 1 – 2